قارچ سر چیست؟ = علائم و روش درمان خانگی

برخی زمان ها عفونت قارچی و قارچ سر در ناحیه موها پدید می آید و باعث ریزش و التهاب پوست سر می شود. در این مقاله به برسی درمان خانگی قارچ سر و روش پیشگیری از این بیماری می پردازیم.

«قارچ سر» اصطلاحی برای عفونت قارچی است که روی پوست و داخل فولیکول‌های موی سر ایجاد می‌شود. وقتی این نوع عفونت روی بینی، دست، پا و صورت ظاهر شود، جوش‌هایی حلقه‌ای‌شکل و به رنگ قرمز روشن را ایجاد می‌کند. عفونت قارچی معمولا نواحی زیر را تحت تاثیر قرار می‌دهد:

• دست؛
• کشاله ران؛
• پا؛
• ناخن پا؛
• بینی.

در این مقاله نگاهی دقیق به قارچ سر، عوامل ایجادکننده، نشانه‌ها و روش‌های درمان آن خواهیم داشت. همچنین چگونگی تشخیص قارچ سر از دیگر بیماری‌ها با علائمی مشابه را بیان خواهیم نمود.

عوامل به‌وجود‏آورنده قارچ سر

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC)، حدود ۴۰ گونه منحصر‌به‌فرد از قارچ‌ها، می‌تواند منجر به عفونت قارچی گردد. انسان ممکن است با تماس بدنی با دیگر افراد، حیوانات و اشیاء آلوده به این قارچ، به عفونت قارچی مبتلا شود. محیط‌های گرم و مرطوب، محل بسیار مناسبی برای رشد قارچ‌هاست؛ به همین دلیل، عفونت قارچی اغلب بین انگشتان پا، ناحیه کشاله ران یا جاهایی از پوست که کمتر در معرض هوا قرار دارد، ایجاد می‌شود. زندگی در مناطقی با آب‌و‌هوای گرم و مرطوب می‌تواند احتمال ابتلای افراد به قارچ پوستی را افزایش دهد.

نشانه‌های قارچ سر

در ابتدا، قارچ سر علاوه بر ایجاد برآمدگی‌های کوچک قرمز رنگ و جوش‌های چرکی روی پوست سر، باعث پوسته‌‏پوسته‌شدن سر می‌شود. به مرور زمان ممکن است تعداد این جوش‌ها افزایش یابد و در قسمت وسیع‌تری از پوست پخش شود. افرادی که به این نوع قارچ مبتلا هستند، ممکن است در قسمتی از سر خود، پوسته‌پوسته‌شدن، خارش، جوش‌های چرکی و همچنین ریزش مو را تجربه کنند.

معالجه و راه‌های درمان

پزشکان می‌توانند بیشتر عفونت‌های قارچی را با داروهای موضعی ضدقارچ درمان کنند؛ اما افرادی که به قارچ سر مبتلا هستند، معمولا نیاز دارند به مدت یک تا سه ماه از داروهای خوراکی ضدقارچ استفاده کنند. عفونت‌های قارچی‌ای که روی سطوح غیرنمایان پوست، مانند: زیر ناخن‌ها به وجود می‌آید نیز ممکن است با داروهای خوراکی ضد‌قارچ از بین بروند.

افراد می‌توانند برای تسریع در درمان و پیشگیری از ابتلای مجدد به این بیماری، موارد زیر را در نظر بگیرند:

• خشک نگه داشتن پوست

از آنجا که نواحی مرطوب، محیط مناسبی برای ایجاد و تشدید عفونت قارچی است، خشک نگه داشتن قسمتی از پوست که عفونت روی آن قرار دارد، حائز اهمیت است. همچنین خشک نمودن بدن بلافاصله پس از استحمام و پوشیدن لباس‌های غیرچسبان نیز می‌تواند به پیشگیری از آن کمک کند.

• شست‌وشوی منظم ملحفه و روبالشتی

عفونت قارچی به شدت مسری است و هاگ‌های قارچی می‌توانند به پارچه‌ای که با پوست فرد مبتلا تماس یافته است، انتقال پیدا کنند. از‌این‌‌رو می‌توان با شست‌وشوی منظم ملحفه و روبالشتی، از ابتلای مجدد به قارچ عفونی جلوگیری نمود.

• تعویض یا ضدعفونی‌ کردن ابزار مو

گونه‌ای از قارچ‌ها که منجر به عفونت قارچی می‌شوند، قادرند تا مدت زیادی، بدون وجود بدن میزبان، زنده بمانند؛ به همین دلیل افراد باید شانه و دیگر ابزار موی خود را تعویض یا ضد‌عفونی کنند تا احتمال عفونت مجدد، کاهش یابد.

قارچ سر در افراد بالغ و کودکان

اگرچه افراد در همه سنی می‌توانند به عفونت قارچی مبتلا شوند، اما قارچ سر در کودکان شیوع بیشتری دارد. افراد بالغی که سیستم بدنی‌شان ضعیف است، نیز خطر زیادی در ابتلا به این بیماری دارند.

قارچ سر و بیماری‌هایی دیگر با علائم مشابه آن

بیماری‌های دیگری نیز ممکن است علائمی شبیه علائم عفونت قارچی داشته باشد. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

درماتیت سبوره‌ای (Seborrheic dermatitis)

این بیماری پوستی باعث ایجاد جوش‌های قرمزرنگ در نواحی‌‌ای از بدن مانند: پوست سر، صورت و بالای کمر، که تراکم غدد سباسه در آنجا بیشتر است، می‌شود. اغلب افراد از این بیماری به عنوان «شوره» نام می‌برند.

غدد سباسه در داخل پوست قرار دارند و ماده‌ای روغنی به نام سبوم (چربی پوست) ترشح می‌کنند که باعث نرم شدن پوست و مو می‌شود.

درماتیت سبوره‌ای معمولا باعث می‌شود که پوست حالتی چرب و با پوسته‌هایی به رنگ سفید و زرد همراه باشد. همچنین گاهی ممکن است به حالتی متورم و با رنگی مایل به قرمز و صورتی درآید. افراد در تمامی سنین احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند. درماتیت سبوره ای نیز می‌تواند روی پوست سر نوزادان ایجاد شود که به آن کلاه گهواره‌ای (Cradle cap) می‌گویند.

بنا به گفته انجمن ملی اگزما، درماتیت سبوره‌ای در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است.

پسوریازیس (Psoriasis)

برخلاف قارچ سر که به علت عفونت قارچی رخ می‌دهد، پسوریازیس بیماری مزمنی است که از تکثیر تعداد زیادی سلول‌ پوستی ایجاد می‌شود.

افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند، سلول‌های پوستی شان بیش از نیاز بدن تولید می‌شود. بنابراین سلول های اضافه پوستی روی سطح پوست جمع می‌شوند و جوش‌هایی سفیدرنگ و با ابعاد مختلف را ایجاد می کنند.

پسوریازیس می‌تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد، اما در نواحی زیر شایع‌تر است:

• پوست سر؛
• ابرو؛
• زانو؛
• قسمت پایین کمر.

پسوریازیس سر همانند قارچ سر علاوه بر ریزش موی موقت، می‌تواند منجر به ایجاد نواحی قرمز‌رنگ و پوسته‌پوسته روی پوست سر شود. جوش‌های پسوریازیسی ممکن است ایجاد خارش کند؛ بنابراین افراد باید از خاراندن آن نواحی اجتناب کنند!

خلاصه

قارچ سر به عفونتی قارچی است که در پوست سر ایجاد می‌شود. نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر است:

• جوش‌های چرکی موضعی و جوش‌های نوک‌تیز؛
• نواحی موضعی خارش آور و پوسته‌پوسته‌شده؛
• ریزش مو.

شما در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شوید؛ اما این عفونت بیشتر در کودکان دیده می‌شود.

درمان‌های قارچ سر شامل داروهای خوراکی ضدقارچ و شامپوهای طبی است. شما می‌توانید با رعایت موارد زیر از ابتلای مجدد به این بیماری پیشگیری کنید:

• خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه عفونی؛
• تعویض و ضدعفونی کردن ابزارهای مو و دیگر اشیاء مانند کلاه که ممکن است با ناحیه مبتلا به عفونت تماس داشته باشد؛
• شست‌وشوی منظم ملحفه و روبالشتی.

برخی دیگر از بیماری‌ها از جمله: درماتیت سبوره‌ای، پسوریازیس و اگزما می‌تواند باعث ایجاد علائمی شبیه به قارچ سر شود.

این مقاله در وب سایت پزشکی و سلامت دکتر چک با عنوان : درمان خانگی قارچ سر ، عوامل به وجود آورنده و نشانه ها منتشر شده است.